Washington Mutual - Afery Finansowe

Historia amerykańskiego banku Washington Mutual to przykład jednej z największych porażek bankowych współczesnych czasów. Dlaczego mający 119 lat historii gigant, który dokonał ponad 35 przejęć sam został przejęty? Dlaczego mu się nie powiodło? Oto historia i koniec WaMu.

Historia i przejęcia

Washington Mutual był amerykańskim holdingiem finansowym i właścicielem największego w Stanach Zjednoczonych towarzystwa finansowego przyjmującego depozyty i udzielającego kredytów hipotecznych. Firma została założona 25 września 1899 roku, krótko po wielkim pożarze Seattle, jako ?Washington National Building Loan and Investment Association?. Od 1908 roku zmieniono nazwę na ?Washington Savings and Loan Association?, a od 1930 roku na ?Washington Mutual Savings Bank?. W 1917 roku Washington Mutual miał ponad 16 000 deponentów.

W roku 1930 Washington Mutual dokonuje pierwszego z wielu późniejszych przejęć, ratując Continental Mutual Savings Bank przed kłopotami finansowymi w miarę pogłębiania się Wielkiego Kryzysu. W latach siedemdziesiątych firma była pionierem pierwszej wspólnej sieci bankomatów w kraju – The Exchange. W 1982 roku Washington Mutual nabył firmę maklerską Murphey Favre a w kolejnych latach dokonywał kolejnych licznych przejęć w celu rozszerzenia korporacji. Poniżej imponująca lista nabytków Washington Mutual z lat 1983 – 2006:

Washington Mutual Bank

1983 – United Mutual Savings Bank
1984 – Spokane Lincoln Mutual Savings Bank
1987 – Columbia Federal Savings Bank
1987 – Shoreline Savings Bank
1990 – Williamsburg Federal Savings Association
1990 – Frontier Federal Savings Association
1990 – Old Stone Bank of Washington
1991 – Sound Savings & Loan Association
1991 – Pacific Northwest z CrossLand Savings FSB
1991 – Vancouver Federal Savings Bank
1992 – Great Northwest Bank, Waszyngton
1992 – World Savings and Loan Association of America
1993 – Pacific First Financial Corporation ze spółką zależną Pacific First Bank
1993 – Pioneer Savings Bank, Waszyngton
1994 – Summit Bancorp ze spółką zależną Summit Savings Bank
1994 – Far West Federal Savings Bank
1995 – Enterprise Bank
1995 – Olympus Bank FSB
1996 – Keystone Holdings Inc. (American Savings Bank)
1996 – Utah Federal Savings Bank
1996 – Western Bank
1997 – Great Western Bank
1997 – United Western Financial Group
1998 – Industrial Bank
1998 – H. F. Ahmanson & Co. (Home Savings of America)
1999 – Long Beach Financial Corp.
2000 – Alta Residential Mortgage Trust
2001 – Fleet Mortgage Corp.
2001 – Bank United Corp.
2001 – PNC Mortgage
2001 – Houston-Banked Corporation
2002 – HomeSide Lending
2002 – Dime Bancorp
2005 – Providian Financial Corporation
2006 – Commercial Capital Bancorp

Debiut na giełdzie miał miejsce w 1983 roku i wtedy właśnie nastąpiła zmiana jego formy prawnej z towarzystwa wzajemnego na spółkę akcyjną. W ciągu sześciu lat od debiutu wartość akcji banku wzrosła dwukrotnie. W listopadzie 1994 roku Washington Mutual utworzył holding o nazwie Washington Mutual Inc. i oddzielił jego nie bankowe jednostki od podstawowej jednostki bankowej Washington Mutual Savings Bank, która została przemianowana na Washington Mutual Bank.

Początek lat 90. przyniósł zmiany w zarządzie spółki. W kwietniu 1990 roku dyrektorem generalnym został Kerry Killinger. Przez większość historii WaMu (w pewnym momencie tak skrócono jego oficjalną nazwę) jego slogan reklamowy brzmiał: „Przyjaciel rodziny”, a w ostatnich latach działalności: „Prostsza bankowość, więcej uśmiechów”. Celem Killingera było zbudowanie „Wal-Mart of Banking”, który byłby przeznaczony dla konsumentów niższych i średnich klasy. Między innymi dlatego w 1994 roku spółka otworzyła swoje filie w supermarketach Fred Meyer. WaMu stało się czołowym kredytodawcą hipotecznym w USA.

Washington Mutual Bank logo po wprowadzeniu skróconej nazwy.

W październiku 2005 roku za 6,5 mld dolarów Washington Mutual przejął Providian, jednego z głównych operatorów kart kredytowych w USA. Następnie w marcu 2006 roku przeniósł się do nowej siedziby, wieżowca WaMu Center, w śródmieściu Seattle. W szczytowym okresie rozwoju firma zatrudniała 49 400 osób. Od sierpnia 2006 roku Washington Mutual zaczął używać oficjalnego skrótu „WaMu”.

Początek złego scenariusza

Już w 2007 roku kondycja finansowa banku zaczęła się pogarszać. W kwietniu WaMu odnotował 20-procentowy spadek zysku za pierwszy kwartał. W grudniu Washington Mutual Bank zreorganizował swój oddział kredytów hipotecznych, zamykając 160 ze swoich 336 biur pożyczek pod hipotekę i usuwając 2 600 stanowisk (zmniejszenie o 22%). Również w grudniu tego roku, akcje WaMu osiągnęły najniższy od 11 lat poziom.

17 stycznia 2008 roku WaMu opublikował swoją pierwszą roczną stratę (za rok 2007). Następnie 8 kwietnia 2008 roku grupa inwestorska TPG Capital zgodziła się zainwestować 2 miliardy dolarów w spółkę holdingową Washington Mutual, uzyskując nieco ponad 50 procent firmy po 8,75 USD za akcję. Inni inwestorzy, w tym niektórzy z obecnych posiadaczy instytucjonalnych WaMu, zgodzili się kupić za dodatkowe 5 miliardów dolarów nowo wyemitowane akcje. To rozgniewało wielu obecnych inwestorów, ponieważ inwestycja TPG osłabiła udziały obecnych akcjonariuszy. 2 czerwca Kerry Killinger został usunięty ze stanowiska przewodniczącego WaMu po 17 latach służby i zastąpiony został przez członka zarządu Stephena Franka. Killinger pozostał jednak CEO spółki.

Warto wspomnieć, że w marcu 2008 roku (w tym samym czasie w którym JPMorgan Chase wynegocjował przejęcie Bear Stearns), JPMorgan potajemnie wysłał swoich reprezentantów aby spotkali się z zarządem WaMu, zachęcając ich do rozważenia szybkiej transakcji kupna banku. Jednak ówczesny prezes i dyrektor generalny Kerry Killinger, odrzucił ofertę JPMorgan Chase, która wyceniała WaMu na 8 USD za akcję.

17 czerwca firma poinformowała publicznie, że dokona likwidacji 1 200 miejsc pracy, w tym 260 w centrali w centrum Seattle. 14 lipca akcje WaMu odnotowały spadek o 35 procent do poziomu 3,23 USD – poziomu nie widzianego od lutego 1991 roku. Następnie 22 lipca WaMu przekazał informację o stracie w wysokości 3,3 mld USD za drugi kwartał 2008 roku. W związku z czym pod presją inwestorów, zarząd Washington Mutual zwolnił Killingera ze stanowiska CEO 7 września. Zastąpiony został przez Alana Fishmana, byłego prezesa Independence Community Bank of New York. Nie wiedział jeszcze wówczas, że został mianowany nowym dyrektorem generalnym jedynie na 17 dni. W tym samym czasie rząd USA przejmuje kontrolę nad gigantami hipotecznymi Fannie Mae i Freddie Mac.

W dniach 14-19 września 2008 roku Ameryka została zalana falą negatywnych wydarzeń w sektorze bankowym, m.in. bank Lehman Brothers ogłosił bankructwo, Merrill Lynch został uratowany przez Bank of America, a rząd federalny przejął ubezpieczyciela American International Group. Udziały WaMu spadły do 2,01 USD za akcję. Doprowadziło to do sytuacji w której, Rezerwa Federalna i Departament Skarbu zwiększyły presję, aby WaMu znalazło nabywcę. Nie chciano doprowadzić do przejęcia przez FDIC, ponieważ mogło być to poważnym drenażem funduszu ubezpieczeniowego FDIC, który już wcześniej tego roku został dotkliwie obciążony innymi bankructwami w sektorze finansowym. FDIC ostatecznie przeprowadził tajną aukcję Washington Mutual Bank, którą wygrał JPMorgan Chase.

Zajęcie przez OTS i FDIC

W dniu 15 września jednostka dominująca w grupie Washington Mutual otrzymała obniżenie ratingu. Od tego dnia do 24 września WaMu doświadczyło klasycznego runu na bank. Tylko w ciągu 11 dni klienci wypłacili 16,7 mld dolarów swoich wkładów, doprowadzając tym samym swój bank do ruiny. Ostatecznie, z powodu niedostatecznej płynności amerykański nadzór bankowy postanowił interweniować. W nocy 25 września 2008 roku rządowa agencja kontrolna Departamentu Skarbu OTS przejęła kontrolę nad bankiem i przekazała jego majątek syndykowi FDIC. Amerykanie zazwyczaj przeprowadzają tego typu operacje w piątek wieczorem, jednak tym razem rząd chciał szybciej uspokoić klientów.

25 września 2008, czyli dokładnie po 119 latach swojej działalności, Washington Mutual Bank ogłosił upadłość. Tego dnia akcje spółki zostały wycenione na 16 centów. Następstwem tego 26 września, spółka holdingowa Washington Mutual Inc. złożyła wniosek o ogłoszenie dobrowolnego bankructwa.

Syndyk FDIC w bardzo krótkim czasie sprzedał większość należności i zobowiązań Washington Mutual Bank za 1,9 mld dolarów bankowi JP Morgan Chase. Z tej transakcji zadowoleni mogli być raczej wszyscy z wyjątkiem akcjonariuszy Washington Mutual, którzy w ciągu roku stracili 95% kapitału. Powody do zadowolenia mogli mieć na pewno klienci, których depozyty przestały być zagrożone oraz FDIC, który nie zapłacił ani centa a i tak zrealizował swoje zadanie. Na pozór wydaje się, że JPMorgan Chase ubił dobry interes. Zapłacił tylko 1,9 miliarda dolarów za aktywa o wartości około 300 miliardów dolarów. Ale Chase musiał spłacić też 31 miliardów złych długów. Musiał także wpłacić 8 miliardów dolarów w kapitale, aby utrzymać bank w ruchu. Żaden inny bank nie podjął się tego zadania. Jednak w dłuższej perspektywie JP Morgan zyskał na tej operacji.

Już w grudniu 2008 roku Chase zaczął restrukturyzować nabyty bank, zwolniono 80 procent lokalnej siły roboczej WaMu i skonsolidowano 800 pozostałych pracowników biurowych w budynku WaMu Center. W wyniku upadłości Washington Mutual pracę straciło ok. 9000 osób. W 2009 roku wszystkie oddziały Washington Mutual Bank zostały przemianowane na filie Chase a marka WaMu została wycofana.

W dniu 20 marca 2009 roku spółka Washington Mutual Inc. wniosła pozew sądowy przeciwko FDIC, domagając się odszkodowania w wysokości około 13 miliardów dolarów z tytułu nieuzasadnionej konfiskaty i wyjątkowo niskiej ceny sprzedaży dla JPMorgan Chase. Jeszcze 30 czerwca 2008 roku Washington Mutual Bank miał łączny majątek 307 miliardów USD, z 2 239 oddziałami detalicznymi działającymi w 15 stanach, z 4 929 bankomatami i 43 198 pracownikami. Utrzymywał zobowiązania w postaci depozytów w wysokości 188,3 miliarda dolarów. Utrzymywał aktywa o wartości 118,9 miliarda dolarów w kredytach, z czego 52,9 miliarda to „hipoteczne oprocentowane według opcji” (opcje ARM), z 16 miliardami dolarów w kredytach hipotecznych subprime i 53,4 miliarda linii kredytowych Home Equity (HELOCs) oraz należności z tytułu kart kredytowych w wysokości 10,6 miliarda USD. Akcjonariusze walczyli więc z tym, co uważali za nielegalne przejęcie twierdząc, że OTS działał w sposób arbitralny i kapryśny i przejął bank z powodów politycznych lub na korzyść JPMorgan Chase który nabyły dużą sieć oddziałów w cenie, którą akcjonariusze uważali za nieuczciwie niską. Akcjonariusze twierdzili, że na dzień przejęcia bank miał wystarczającą płynność, aby wywiązać się ze wszystkich zobowiązań i był zgodny z biznesplanem wynegocjowanym z OTS 2 tygodnie wcześniej. Jednocześnie twierdzili, że zarząd spółki holdingowej był całkowicie niedoinformowany o negocjacjach rządu z Chase, utrudniając tym samym bankowi samodzielną sprzedaż.

Po kilku latach, w lutym 2012 roku został ogłoszony siódmy plan reorganizacji spółki Washington Mutual Inc. Ostatecznie firma wyszła z upadłości w marcu 2012 roku jako WMI Holdings Corporation.

Dlaczego WaMu się nie udało

Do końca 2007 roku WaMu posiadało ponad 43 000 pracowników, 2200 oddziałów w 15 stanach i 188,3 miliarda dolarów w depozytach. Jego największymi klientami były osoby fizyczne i małe firmy. Prawie 60 procent jego działalności pochodziło z bankowości detalicznej, a 20 procent pochodziło z kart kredytowych. Tylko 14 procent pochodziło z kredytów mieszkaniowych, ale to wystarczyło, by zniszczyć resztę swojej działalności. WaMu nie udało się tak naprawdę z pięciu powodów.

Po pierwsze, w Kalifornii gdzie spółka prowadziła dużą cześć działalności, rynek mieszkaniowy był gorszy niż w innych częściach kraju.
Drugim powodem niepowodzenia WaMu było zbyt szybkie rozszerzenie jego oddziałów. W rezultacie znajdował się w kiepskich lokalizacjach na zbyt wielu rynkach. W wyniku tego zbyt duża liczba kredytów hipotecznych typu subprime została skierowana do niewykwalifikowanych nabywców.
Trzecim było załamanie się rynku wtórnego papierów wartościowych zabezpieczonych hipotekami w sierpniu 2007 roku.
Czwartym powodem było bankructwo Lehman Brothers z 15 września 2008 roku. Deponenci WaMu po prostu spanikowali. Wycofali 16,7 miliarda dolarów ze swoich rachunków oszczędnościowych i czekowych w ciągu 11 dni, co stanowiło około 9 procent depozytów WaMu.
Po piąte – umiarkowane rozmiary WaMu. Bank mimo wszystko nie był wystarczająco duży i zawiódł.

BILANS AFERY WAMU:

mający 119 lat historii i zatrudniający 43 tysiące ludzi Washington Mutual nie przetrwał kryzysu hipotecznego i został ostatecznie dobity przez własnych klientów, którzy przypuścili szturm na jego placówki
według raportu WaMu za 2007 bank wart był 327,9 mld dolarów, jednak cena jego akcji spadła z 45$ w 2007 do 16 centów 25 września 2008
ostatecznie Washington Mutual Bank został przejęty i przebranżowiony na JPMorgan Chase

Powiązane zasoby: